kayıp yas süreci

Kayıp yas süreci sevilen, kıymet verilen bir kişi ya da nesne kaybı sonrasındaki süreçtir. Kayıp yas süreci doğal ve olması gereken bir süreçtir.

Tutulmamış yas kişinin yaşamında sonradan ortaya çıkarak çok daha zor duygularla baş etmek zorunda kalmasına neden olmaktadır.

Kaybedilen kişinin ya da nesnenin yakınlığı, yok oluş biçimi yas sürecini etkileyen önemli unsurlardır. Yas yalnızca ölümle eşleşen bir kavram değildir.

İlişki kaybı, sağlık problemleri, iş kaybı, emekli olmak, yaşanan maddi kayıplar, inanılan düşüncelerin kaybı, evcil hayvan kaybı, taşınma süreçleri kayıp ve yas süreçlerinin içindedir. Herkesin yas süreci başka niteliklere sahip olabilir. Yas tutmak bireysel bir eylemdir. Kişinin yapısı, inancı, yaşam tecrübesi, nesneye yakınlığı sürecin içeriğini belirler.

Kayıp- yas süreci evreleri nelerdir?

  • İlk olarak kişi ölüm ya da kaybın gerçekliğini idrak edemez. Donukluk, boşluk, hissizlik, şaşkınlık gibi durumların tümünü bu evrede tecrübe eder.

  • Kişi yavaş yavaş kaybettiği şeyin üzüntüsünü hissetmeye başlar. Zihin ilk durumda yaşayamadığı her şeyi bu aşamada düşünmeye başlar ve kişide üzüntü, özlem, öfke duyguları bir arada görülebilir.

  • Kaybedilen kişi, durum veya nesnenin geri gelmeyeceği iyice anlaşılır ve kişi bu çaresizlik duygusuyla yüzleşmek zorunda kalır. Geçmiş zamanda yapılmayanlar için suçluluk ve pişmanlık duyguları gün yüzüne çıkmaya başlar.

Kişi zaman içinde kaybın gerçekliğini anlamış, yas sürecinin tüm aşamalarını yaşamaya izin vermişse kabullenme aşaması tamamlanmış olur. Kişi yaşamına bu gerçekliği kabullenmiş olarak devam edebilir ve kayıptan önceki yaşamına geri dönebilir.

Yas sürecinin tüm bireyler için özel nitelikleri bulunmaktadır. Kişi bu süreçlerde tek başına olmak zorunda değildir, profesyonel desteğe başvurarak süreci sağlıklı olarak tamamlayabilir.

Ne zaman uzman desteğine baş vurulmalı?

  • Kayıpla birlikte yok olma isteği

  • Yaşamın değersiz olduğu düşüncesi

  • Kayıptan dolayı kendini sorumlu hissetme

  • Yas sürecinin çok uzun sürmesi

Kaybı kabul edip hayatın devamlılığını sağlıyor olabilmek sağlıklı bir yaşam için gereklidir. Kayıpla başa çıkmak zor olabilir ancak bunun imkansız olmadığını hatırlamakta fayda var…

Author: Sena Soysal

Ataşehir Psikolog Sena Soysal; İstanbul anadolu yakasında çalışmalarını sürdüren Klinik Psikolog Sena Soysal, Yeditepe Üniversitesi Psikolojik Danışma ve Rehberlik lisans eğitimini yüksek onur derecesiyle bitirmeye hak kazandı. Klinik Psikoloji yüksek lisans programıyla uzmanlığını tamamladı. Daha fazlası için : Klinik Psikolog Sena Soysal